Wiele roślin zamieszkujących nasze ogrody pochodzi z krajów o cieplejszym klimacie. Nasza zima może być dla nich zabójcza. Dlatego o bezpieczeństwie naszych roślin powinniśmy pomyśleć na długo przed nastaniem pierwszych przymrozków.
Zanim jednak rośliny zapadną w zimowy sen, stopniowo się hartują. Jesienne przymrozki odbierają jako sygnał do spowolnienia procesów życiowych.
Dlatego do okrywania powinniśmy przystąpić dopiero po przymrozkach, lecz przed nastaniem mrozów. Przedwczesne zabezpieczanie szkodzi roślinom. Ciepło rośliny odczuwają bowiem jako przedłużenie sezonu.
Na samym początku powinniśmy zwrócić uwagę na to, jak ukształtowany jest teren naszej działki. Im bardziej pofałdowany, tym okolica bardziej zaciszna. Pamiętajmy również o tym, iż rośliny stają się bardziej odporne na niskie temperatury, gdy późnym latem zaprzestaniemy nawożenia ich azotem. Dużo wrażliwsze na mrozy są rośliny posadzone jesienią.
Wpływ na odporność na niskie temperatury ma również wiek roślin. Rośliny starsze są mniej podatne na wymarzanie. Wśród roślin wymagających zabezpieczenia na zimę znajdziemy m.in. różaneczniki, wrzosy i wrzośce, róże, berberysy, ostrokrzewy, magnolie, powojniki, hortensje, lilie i inne. Naturalnym zabezpieczeniem przed niskimi temperaturami jest śnieżna okrywa.
Nigdy nie powinniśmy więc strzepywać śnieżnej pierzynki z naszych roślin. Po obfitych opadach mokrego śniegu możemy strząsać go z delikatniejszych odmian iglaków co chroni je przed połamaniem. Bardzo często jednak zimy bywają bezśnieżne i mroźne, nieobecny więc biały puch nie zapewni im ochrony.
O bezpieczeństwo naszych roślin musimy zadbać więc sami. Grządki okryjmy gałązkami świerku lub jodły. Stworzą one pewnego rodzaju zadaszenie. Nigdy jednak nie może być ono zbyt szczelne. Brak dostępu powietrza może być przyczyną gnicia lub chorób. Doskonałą okrywą są także liście. Pamiętajmy jednak by nie używać liści roślin dotkniętych chorobami lub szkodnikami. Godną polecenia ochroną są także mulcz korowy oraz kompost. Mulcz zabezpieczy przed utratą wilgoci i głębokim zamarznięciem gleby.
Duże rośliny zabezpieczamy płótnem workowym, jutowym lub lnianym. Dzięki ich miękkości i przepuszczalności powietrza nie ma obaw o uszkodzenie rośliny. Nie opatulajmy jednak roślin zbyt ciasno, tak, by materiał nie dotykał bezpośrednio pędów. Godną polecenia osłoną są również maty słomiane czy trzcinowe.
Opisując ochronę roślin przed zimą warto wspomnieć o roślinach zimozielonych. Z uwagi na fakt, iż także zimą wyparowują one przez liście wodę, wciąż jej potrzebują. Skuta lodem gleba nie ułatwia im zadania. Dlatego też powinniśmy podlewać je obficie aż do późnej jesieni a pod koniec zimy rozpocząć podlewanie w momencie, gdy gleba odtaje.
Rośliny zrzucające liście wymagają wymulczowania, chroniącego nie tylko przed zima, ale i stanowiącego źródło substancji pokarmowych i próchnicy.
Grubszą warstwę ściółki rozkładamy również pod krzewami, zwłaszcza płytko korzeniącymi się jak: różaneczniki, azalie czy wrzosy. Przykrywanie roślin i ściółkowanie rozpoczynamy jednak dopiero, gdy wystąpią kilkustopniowe mrozy i zamarznie górna kilkucentymetrowa warstwa gleby. Pamiętajmy o okopaniu róż kopczykiem wysokości około 20 centymetrów i ewentualnym okryciu ich gałęziami świerku bądź włókniną. Róże pienne powinniśmy delikatnie przygiąć do ziemi i okopcować ich koronę. Młode róże pienne zdejmujemy z podpór i przykrywamy kopczykiem.
Byliny także wymagają ochrony. Większe okazy wymagają przed okryciem związania ich liści. Potem przykrywamy je gałęziami świerku, bądź w przypadku delikatniejszych opadłymi z drzew liśćmi. Duże okazy mogą wymagać od nas zbudowania pewnego rodzaju skrzyni, lub budki chroniącej roślinę. Szkielet zbudowany z desek okrywamy tkaniną workową. Drzewa owocowe zabezpieczamy malując ich pnie wapnem lub też okręcając je papą. Październik jest doskonałym miesiącem do wykonania tej czynności. Pni drzew nie jednak musimy malować. Możemy owinąć je matami słomianymi, trzcinowymi lub białą agrowłókniną.
Pamiętajmy o mulczowaniu ziemi grubą warstwą ściółki wokół pni drzew i pod ich koronami. Pamiętajmy, iż kora ma znakomite właściwości izolacyjne, w zimie chroni rośliny przed chłodem, wiosną jednak nie dopuszcza do ziemi ciepła, spowalniając jej rozmarzanie i przyczyniając się do opóźnienia wegetacji. O ile więc w zimie grubość ściółki powinna być gruba, o tyle w sezonie nie może przekraczać 3 centymetrów. Jeśli mulcz jest zbyt gruby, po zimie koniecznie zmniejszmy jego warstwę.
Jeśli w naszym ogrodzie posadzone mamy iglaki w formie kolumnowej zadbajmy, by silne opady śniegu ich nie zniekształciły. Obwiążmy roślinę spiralnie sznurkiem na całej długości, pamiętając by nie ściągać rośliny zbyt mocno.
poniedziałek, 7 grudnia 2009
poniedziałek, 23 listopada 2009
Owocowanie Kwiatów
Owocowanie to przekształcanie się całej zalążni lub tylko jej części i dna kwiatowego (np. gruszki, jabłka, truskawki) w owoc, natomiast zalążków w nasiona u roślin wyższych, natomiast u roślin niższych wykształcają się w trakcie owocowania różnego typu zarodniki.
W czasie tego procesu ze ściany zalążni formuje się owocnia natomiast wewnątrz zalążków rozwija się zarodek. Owoc gromadzi materiały zapasowe usuwając jednocześnie nadmiar wody.
W czasie tego procesu ze ściany zalążni formuje się owocnia natomiast wewnątrz zalążków rozwija się zarodek. Owoc gromadzi materiały zapasowe usuwając jednocześnie nadmiar wody.
Zapylanie Kwiatów
Pojedyncze kwiaty magnolii zwabiają owady dużym rozmiarem i barwą
Zapylenie – zjawisko występujące u roślin kwiatowych, polegające na przeniesieniu ziarna pyłku na znamię słupka. Kwiaty posiadają specjalne przystosowania do tego celu. Znamiona ich słupków są kleiste, a pyłek jest zwykle bardzo niewielkich rozmiarów.
Rodzaje zapylenia [edytuj]
samozapylenie (autogamia) – gdy pyłek pochodzi z tego samego kwiatu, lub innego kwiatu, ale tej samej rośliny
zapylenie krzyżowe (ksenogamia, allogamia) – gdy pyłek pochodzi z kwiatu innej rośliny (tego samego gatunku)
Sposoby zapylenia [edytuj]
hydrogamia – zapylenie przez wodę
anemogamia (wiatropylność) – zapylenie przez wiatr
zoogamia – zapylenie przez zwierzęta, np.:
chiropterogamia – zapylanie przez nietoperze
ornitogamia – zapylanie przez ptaki
entomogamia (owadopylność) – zapylanie przez owady
Małe kwiatki rudbekii tworzą duży, jaskrawy, z daleka widoczny kwiatostan
Kwiaty roślin wykazują szereg przystosowań do zapylenia. U roślin wiatropylnych są niewielkie i niepozorne, o uproszczonej budowie, za to wytwarzają ogromną ilość pyłku. Rośliny owadopylne, by zwabić zwierzęta wytwarzają duże i barwne kwiaty. Gdy kwiaty są niewielkie, łączą się w duże kwiatostany, czego doskonałym przykładem jest np. słonecznik. Jego ogromny kwiat to w istocie kwiatostan – koszyczek. U wielu roślin z rodziny astrowatych część kwiatów w kwiatostanie jest bezpłodna i służy wyłącznie do zwabiania owadów swoją barwą. Wiele kwiatów wabi zwierzęta za pomocą zapachu, np. róża, konwalia majowa, fiołek i inne, a niektóre także wytwarzają słodki nektar. Ponieważ wiele owadów (np. pszczoła miodna) zbiera również pyłek, rośliny produkują go w w dużej ilości. W jednym kwiatku maku jest ok. 2,6 mln ziaren pyłku. Zamykające się na noc kwiaty magnolii zapewniają zapylającym je chrząszczom suche i cieplejsze o ok. 10 stopni Celsjusza schronienie na noc.
Zapylenie – zjawisko występujące u roślin kwiatowych, polegające na przeniesieniu ziarna pyłku na znamię słupka. Kwiaty posiadają specjalne przystosowania do tego celu. Znamiona ich słupków są kleiste, a pyłek jest zwykle bardzo niewielkich rozmiarów.
Rodzaje zapylenia [edytuj]
samozapylenie (autogamia) – gdy pyłek pochodzi z tego samego kwiatu, lub innego kwiatu, ale tej samej rośliny
zapylenie krzyżowe (ksenogamia, allogamia) – gdy pyłek pochodzi z kwiatu innej rośliny (tego samego gatunku)
Sposoby zapylenia [edytuj]
hydrogamia – zapylenie przez wodę
anemogamia (wiatropylność) – zapylenie przez wiatr
zoogamia – zapylenie przez zwierzęta, np.:
chiropterogamia – zapylanie przez nietoperze
ornitogamia – zapylanie przez ptaki
entomogamia (owadopylność) – zapylanie przez owady
Małe kwiatki rudbekii tworzą duży, jaskrawy, z daleka widoczny kwiatostan
Kwiaty roślin wykazują szereg przystosowań do zapylenia. U roślin wiatropylnych są niewielkie i niepozorne, o uproszczonej budowie, za to wytwarzają ogromną ilość pyłku. Rośliny owadopylne, by zwabić zwierzęta wytwarzają duże i barwne kwiaty. Gdy kwiaty są niewielkie, łączą się w duże kwiatostany, czego doskonałym przykładem jest np. słonecznik. Jego ogromny kwiat to w istocie kwiatostan – koszyczek. U wielu roślin z rodziny astrowatych część kwiatów w kwiatostanie jest bezpłodna i służy wyłącznie do zwabiania owadów swoją barwą. Wiele kwiatów wabi zwierzęta za pomocą zapachu, np. róża, konwalia majowa, fiołek i inne, a niektóre także wytwarzają słodki nektar. Ponieważ wiele owadów (np. pszczoła miodna) zbiera również pyłek, rośliny produkują go w w dużej ilości. W jednym kwiatku maku jest ok. 2,6 mln ziaren pyłku. Zamykające się na noc kwiaty magnolii zapewniają zapylającym je chrząszczom suche i cieplejsze o ok. 10 stopni Celsjusza schronienie na noc.
Cykl Życia Kwiatów
W trakcie życia roślin rozwijanie kwiatów może nastąpić wielokrotnie (rośliny polikarpiczne) lub tylko raz (rośliny monokarpiczne). Okres rozwoju kwiatów (kwitnienie) i czas jego trwania jest zależny od gatunku. Za początek kwitnienia uważa się ukazanie się pierwszych pączków kwiatowych, ewentualnie otwieranie się pierwszych kwiatów. Przebieg tego procesu zależy głównie od układów świetlno-termicznych (także warunków siedliskowych, wilgotności gleby i opadów, obecności składników mineralnych,długości i głębokości wcześniejszego okresu spoczynkowego przy czym zarówno optymalne, jak i krytyczne warunki dla tego procesu są bardzo zmienne u różnych gatunków i dla różnych jego etapów. Pierwszym etapem rozwijania się kwiatu jest wydłużanie jego szypułki. Na obfitość kwitnienia i wielkość oraz kształt kwiatów wpływ ma temperatura (w tym nocna). Otwieranie się kwiatów powiązane jest z kolei w dużym stopniu z natężeniem oświetlenia[2].
U wielu gatunków przez cały okres kwitnienia następują cykle otwierania i zamykania kwiatów zależne od pory dnia i nocy oraz pogody. Ruchy płatków powodowane są różnym tempem wzrostu ich brzusznej i grzbietowej strony w zależności od wahania poziomu auksyn. W zależności od gatunku zdarzają się kwiaty otwarte w ciągu dnia, zamknięte nocą lub odwrotnie. Podobnie stężenie auksyn wpływa na zmiany szybkości wzrostu łodygi powodując podnoszenie lub opuszczanie szypułek kwiatowych oraz obracanie się kwiatów za słońcem (np. u słonecznika, cykorii).
U wielu gatunków przez cały okres kwitnienia następują cykle otwierania i zamykania kwiatów zależne od pory dnia i nocy oraz pogody. Ruchy płatków powodowane są różnym tempem wzrostu ich brzusznej i grzbietowej strony w zależności od wahania poziomu auksyn. W zależności od gatunku zdarzają się kwiaty otwarte w ciągu dnia, zamknięte nocą lub odwrotnie. Podobnie stężenie auksyn wpływa na zmiany szybkości wzrostu łodygi powodując podnoszenie lub opuszczanie szypułek kwiatowych oraz obracanie się kwiatów za słońcem (np. u słonecznika, cykorii).
Rodzaje Kwiatów
Ze względu na zróżnicowaną budowę i ekologię, kwiaty dzielić można ze względu na rozmaite kryteria. Do najczęściej stosowanych kryteriów podziału należy m.in. barwa okwiatu, obecność lub brak zapachu, trwałość kwiatu. W nauce stosowane są najczęściej następujące kryteria:
Podział ze względu na płeć
Kwiaty dzielą się na obupłciowe (hermafrodytyczne), w których występują jednocześnie pręciki i owocolistki oraz jednopłciowe (rozdzielnopłciowe), w których wykształciły się tylko pręciki lub tylko owocolistki. Kwiaty jednopłciowe są zatem kwiatami męskimi lub żeńskimi. Dla roślin nagonasiennych charakterystyczne są kwiaty jednopłciowe, zaś u okrytonasiennych najczęściej spotykany typem kwiatów są kwiaty obupłciowe. W przypadku roślin o kwiatach jednopłciowych na jednej roślinie mogą wykształcić się kwiaty wyłącznie jednego typu żeńskie lub męskie, są to rośliny dwupienne (np. cis, wierzba) lub też kwiaty obu płci, rośliny jednopienne (np. sosna, leszczyna, kukurydza). Dosyć często spotyka się formy mieszane. Występują także formy nijakie (bez pręcików i słupków), które służą za powabnie (kwiaty brzeżne u chabra bławatka).
Podział ze względu na specyfikę zapylania
Zdecydowanie częściej występują w przyrodzie kwiaty przystosowane do zapylania obcym pyłkiem (pochodzącym z innego kwiatu lub rośliny). Kwiaty takie nazywane są obcopylnymi (allogamicznymi). Ich przeciwieństwo, kwiaty zapylające się własnym pyłkiem, nazywane są samopylnymi (autogamicznymi). Wśród samopylnych wyróżnia się kwiaty klejstogamiczne - nigdy nie otwierające się. Wśród kwiatów obcopylnych wyróżnia się kwiaty hydrogamiczne (właściwe czyli podwodne oraz nadwodne), kwiaty wiatropylne oraz kwiaty zapylane przez zwierzęta (zpidiogamia, w tym entomogamia, ornitogamia, teriogamia)[1].
Podział ze względu na dostępność miodników
kwiaty z łatwo i powszechnie dostępnymi miodnikami,
kwiaty z częściowo ukrytymi miodnikami,
kwiaty z całkowicie ukrytymi miodnikami,
kwiaty bez miodników (tzw. kwiaty pyłkowe)[1].
Podział ze względu na kształt okwiatu
kwiaty talerzykowate
kwiaty lejkowate
kwiaty dzwonkowate,
kwiaty trąbkowate,
kwiaty wargowate
kwiaty motylkowate,
kwiaty głównkowate i koszyczkowate,
kwiaty pułapkowe i paściowe[1].
Podział ze względu na płeć
Kwiaty dzielą się na obupłciowe (hermafrodytyczne), w których występują jednocześnie pręciki i owocolistki oraz jednopłciowe (rozdzielnopłciowe), w których wykształciły się tylko pręciki lub tylko owocolistki. Kwiaty jednopłciowe są zatem kwiatami męskimi lub żeńskimi. Dla roślin nagonasiennych charakterystyczne są kwiaty jednopłciowe, zaś u okrytonasiennych najczęściej spotykany typem kwiatów są kwiaty obupłciowe. W przypadku roślin o kwiatach jednopłciowych na jednej roślinie mogą wykształcić się kwiaty wyłącznie jednego typu żeńskie lub męskie, są to rośliny dwupienne (np. cis, wierzba) lub też kwiaty obu płci, rośliny jednopienne (np. sosna, leszczyna, kukurydza). Dosyć często spotyka się formy mieszane. Występują także formy nijakie (bez pręcików i słupków), które służą za powabnie (kwiaty brzeżne u chabra bławatka).
Podział ze względu na specyfikę zapylania
Zdecydowanie częściej występują w przyrodzie kwiaty przystosowane do zapylania obcym pyłkiem (pochodzącym z innego kwiatu lub rośliny). Kwiaty takie nazywane są obcopylnymi (allogamicznymi). Ich przeciwieństwo, kwiaty zapylające się własnym pyłkiem, nazywane są samopylnymi (autogamicznymi). Wśród samopylnych wyróżnia się kwiaty klejstogamiczne - nigdy nie otwierające się. Wśród kwiatów obcopylnych wyróżnia się kwiaty hydrogamiczne (właściwe czyli podwodne oraz nadwodne), kwiaty wiatropylne oraz kwiaty zapylane przez zwierzęta (zpidiogamia, w tym entomogamia, ornitogamia, teriogamia)[1].
Podział ze względu na dostępność miodników
kwiaty z łatwo i powszechnie dostępnymi miodnikami,
kwiaty z częściowo ukrytymi miodnikami,
kwiaty z całkowicie ukrytymi miodnikami,
kwiaty bez miodników (tzw. kwiaty pyłkowe)[1].
Podział ze względu na kształt okwiatu
kwiaty talerzykowate
kwiaty lejkowate
kwiaty dzwonkowate,
kwiaty trąbkowate,
kwiaty wargowate
kwiaty motylkowate,
kwiaty głównkowate i koszyczkowate,
kwiaty pułapkowe i paściowe[1].
Morfologia Kwiatów
Kwiaty rozwijają się z pączków kwiatowych, zwykle jako pędy boczne w pachwinie przysadek (liści przykwiatowych, wspierających). Rzadko kwiat rozwija się na szczycie pędu (rośliny o takim usytuowaniu tych organów nazywane są haplokaulicznymi). Kwiat może być szypułkowy (umieszczony na różnej długości szypułce) lub siedzący (osadzony bezpośrednio na osi pędu). Kwiaty wyrastają zwykle w szczytowych, a więc najmłodszych częściach pędu, rzadko pojawiają się na wieloletnich fragmentach pędów (np. pniach i konarach drzew). Takie wyjątkowe usytuowanie kwiatów występuje u niektórych roślin tropikalnych i określane jest mianem kauliflorii.
Pojedynczy kwiat zbudowany jest z liści płodnych i płonnych, nie związanych bezpośrednio z rozmnażaniem. Części płodne to pręciki z woreczkami pyłkowymi (mikrosporofile - organy męskie) oraz owocolistki z zalążkami (makrosporofile - organy żeńskie). Pręciki produkujące pyłek tworzą pręcikowie. Owocolistki tworzą słupek (słupkowie).
Z liści płonnych (sterylnych) kwiatu zbudowany jest okwiat (okrywa kwiatowa), która u roślin nagonasiennych jest bardzo niepozorna, a niejednokrotnie nie występuje wcale, u roślin okrytozalążkowych zaś jest różnorodna i czasami bardzo okazała. Okwiat może być pojedynczy (listki okwiatu zebrane w jednym lub dwóch okółkach są niezróżnicowane) lub złożony i wtedy w jego skład wchodzi korona (corolla) oraz kielich (kalyx), u niektórych roślin pod kielichem występuje kieliszek (epikalyx). Wszystkie elementy składowe kwiatu wyrastają z dna kwiatowego - rozszerzonej części będącej zakończeniem szypułki. W kwiatach owadopylnych występują dodatkowo gruczoły zwane miodnikami.
W przypadku roślin nagonasiennych nieosłonięte zalążki leżą na pojedynczych owocolistkach. Zaś u roślin okrytonasiennych jeden lub kilka zrośniętych owocolistków tworzy słupek, w jego dolnej części tworzącej zalążnię zamknięte są zalążki.
Pojedynczy kwiat zbudowany jest z liści płodnych i płonnych, nie związanych bezpośrednio z rozmnażaniem. Części płodne to pręciki z woreczkami pyłkowymi (mikrosporofile - organy męskie) oraz owocolistki z zalążkami (makrosporofile - organy żeńskie). Pręciki produkujące pyłek tworzą pręcikowie. Owocolistki tworzą słupek (słupkowie).
Z liści płonnych (sterylnych) kwiatu zbudowany jest okwiat (okrywa kwiatowa), która u roślin nagonasiennych jest bardzo niepozorna, a niejednokrotnie nie występuje wcale, u roślin okrytozalążkowych zaś jest różnorodna i czasami bardzo okazała. Okwiat może być pojedynczy (listki okwiatu zebrane w jednym lub dwóch okółkach są niezróżnicowane) lub złożony i wtedy w jego skład wchodzi korona (corolla) oraz kielich (kalyx), u niektórych roślin pod kielichem występuje kieliszek (epikalyx). Wszystkie elementy składowe kwiatu wyrastają z dna kwiatowego - rozszerzonej części będącej zakończeniem szypułki. W kwiatach owadopylnych występują dodatkowo gruczoły zwane miodnikami.
W przypadku roślin nagonasiennych nieosłonięte zalążki leżą na pojedynczych owocolistkach. Zaś u roślin okrytonasiennych jeden lub kilka zrośniętych owocolistków tworzy słupek, w jego dolnej części tworzącej zalążnię zamknięte są zalążki.
Pojecie Kwiatu
Kwiat - organ roślin nasiennych, w którym wykształcają się wyspecjalizowane elementy służące do rozmnażania. Stanowi fragment pędu o ograniczonym wzroście ze skupieniem liści płodnych i płonnych, służących odpowiednio, bezpośrednio i pośrednio do rozmnażania płciowego (generatywnego). Kwiat charakterystyczny dla roślin nasiennych (czyli kwiatowych) jest organem homologicznym do kłosa zarodnionośnego (sporofilostanu) roślin ewolucyjnie starszych.
Subskrybuj:
Posty (Atom)